Koen van Overdam, gespecialiseerd netvlieschirurg van Het Oogziekenhuis Rotterdam, zet zich in om de behandeling van netvliesproblemen bij Von Hippel –Lindau-patiënten te verbeteren. Door nieuwe inzichten en technieken van de oogarts zou eerder voor een operatie kunnen worden gekozen.
Wat is VHL?
Het syndroom van Von Hippel – Lindau is een erfelijke aandoening. Bij deze aandoening ontstaan er gezwellen (tumoren). Deze gezwellen kunnen op verschillende plaatsen in het lichaam voorkomen, zoals in de kleine hersenen, het ruggenmerg en de bijnieren. In de ogen kunnen ze ontstaan in de bloedvaatjes van het netvlies. De gezwellen op het netvlies zijn goedaardig, maar hun groei kan ernstige gevolgen hebben. De gezwellen worden meestal gezien wanneer de patiënt tussen de 20 en 40 jaar oud is.
Behandeling van het netvlies
Als de gezwellen op het netvlies groter worden, gaan ze lekken en wordt er littekenweefsel gevormd. Hierdoor komt het netvlies los van de achterkant van het oog en wordt het zicht slechter. Zonder tijdige en goede behandeling wordt het oog uiteindelijk blind. Er zijn verschillende manieren om de tumoren op het netvlies te behandelen. Kleinere tumoren kunnen vaak goed behandeld worden met de laser, bevriezing en soms bestraling. Bij grotere tumoren hebben deze behandelingen meestal minder goed effect. In die gevallen wordt soms voor een operatie gekozen.
Verbetering netvliesoperaties
Netvliesoperaties kunnen de netvliesproblemen bij VHL ook verergeren. Zo kunnen er bloedingen optreden en kan er meer littekenweefsel op het netvlies ontstaan. Daarom werd een operatie alleen uitgevoerd bij hele uitgebreide netvliesproblemen. Om de kans op deze complicaties te verkleinen heeft Koen gezocht naar verbeteringen in de operatietechniek.
Tijdens een netvliesoperatie wordt eerst zo veel mogelijk glasvocht uit het oog verwijderd. Glasvocht speelt namelijk een belangrijke rol bij het ontstaan van littekenweefsel. Koen heeft aangetoond dat er soms een heel dun laagje van het glasvocht achter kan blijven op het netvlies. Dit laagje valt niet op als daar niet speciaal naar gekeken wordt. Als het niet wordt verwijderd, kan het verlittekenen en het netvlies lostrekken. Het verwijderen van dit laagje van het netvlies is niet eenvoudig, maar Koen heeft hiervoor een nieuwe techniek bedacht. Hij gebruikt een soort sponsje waarmee de laatste restjes glasvocht veiliger en effectiever van het netvlies afgeveegd kunnen worden. Dit zorgt ervoor dat de kans op complicaties na de operatie wordt verminderd.
Na het weghalen van het glasvocht, wordt het littekenweefsel van het netvlies en de tumoren verwijderd. Om bloedingen na de operatie te voorkomen is het belangrijk om de bloedvaatjes van de tumoren goed dicht te branden voordat ze worden weggehaald. Koen heeft hiervoor samen met een collega van het Oogziekenhuis een nieuwe pincet ontwikkeld. Met dit instrument kunnen bloedvaatjes beter worden dicht gebrand en ook kan het littekenweefsel van het netvlies worden verwijderd.
Deze aanpassingen zorgen er voor dat opereren een steeds betere optie wordt voor de Von Hippel – Lindau-patiënten. Koen zegt dan ook: ‘Wacht niet te lang met een operatie. Hoe langer gewacht wordt, hoe moeilijker de operatie zal zijn. Een netvliesoperatie blijft niet eenvoudig, maar door al deze verbeteringen is de kans op een goed resultaat duidelijk verbeterd.’
Benieuwd hoe z’n operatie er aan toegaat? Koen van Overdam heeft het vastgelegd!