Oogkasontsteking en -infectie

Oorzaken van een oogkasontsteking en -infectie

Ontstekingen en infecties kunnen op meerdere plaatsen in het lichaam voorkomen. De oorzaken van ontstekingen in de oogkas zijn vaak onbekend, maar onderzoek door een oogarts van het Orbitacentrum van Het Oogziekenhuis Rotterdam en de internist (of immunoloog) kan duidelijk maken welke ziekte verantwoordelijk is.

Een infectie in de oogkas kan optreden doordat virussen, bacteriën of schimmels in de oogkas terechtgekomen zijn via de huid, de slijmvliezen van de neus of via het bloed. Oogkasontstekingen en -infecties komen op alle leeftijden voor. Infecties komen met name voor bij jonge kinderen en ouderen.

Ook kunnen ontstekingen ontstaan doordat het immuunsysteem zich tegen het eigen, gezonde weefsels keert. We spreken dan van auto-immuunziekten. Voorbeelden hiervan zijn reumatoïde artritis en de schildklier- en oogziekte van Graves. Hierbij ontsteken meestal de spieren, traanklieren en oogkasvet, het oog zelf doet niet mee. Wel kan de oogfunctie gestoord worden door de ontsteking. Vaak kan de precieze oorzaak van de auto-immuunontsteking niet achterhaald worden. Dit noemen we idiopathische orbitale inflammatie (IOI) of ‘pseudotumor’.

Symptomen van oogkasontsteking en -infectie

De symptomen van de verschillende soorten oogkasontstekingen en -infecties zijn :

roodheid van oogleden en ogen;
zwelling van oogleden en ogen;
pijn rond en soms achter het oog;
warm aanvoelende oogleden;
koorts (bij infectie);
uitpuiling van een of twee ogen;
verplaatsing van een oog naar buiten/binnen/boven/onder;
dubbelzien;
minder zien;
algehele malaise en vermoeidheid.

Tip van de oogarts

"Heeft u een acute pijnklachten, roodheid en zwelling rond het oog gekregen? Neemt u dan zo spoedig mogelijk contact op met uw huisarts. Deze kan u dan zo nodig doorverwijzen naar het Oogziekenhuis Rotterdam. Als de klachten al langer bestaan dan is het ook verstandig om naar de huisarts te gaan."

Behandelingen

Een ontsteking of infectie in uw oogkas is een vervelende oogziekte. Het is fijn als u zo snel mogelijk wordt behandeld. In ons Orbitacentrum werken meerdere oogartsen die gespecialiseerd zijn in de oogkas en de oogleden. Zij zullen uw oog (of ogen) onderzoeken en bekijken hoe ernstig de ontsteking of infectie is. Naast uitgebreid oogheelkundig onderzoek wordt er meestal bloedonderzoek gedaan of volgt een verwijzing naar de internist of immunoloog. Daarnaast wordt vaak beeldvorming aangevraagd in het Erasmus MC bij de afdeling radiologie. Met een speciale scan van het hoofd kunnen we dan zien hoe uitgebreid de ontsteking of infectie is.

Door onze grote ervaring met oogkasontstekingen en infecties zijn de behandelresultaten over het algemeen zeer goed. Tijdige verwijzing naar het Orbitacentrum is van groot belang. Wij zijn dag en nacht bereikbaar voor patiënten met acute ontstekingen en infecties van de oogkas. Patiënten met inwendige ontstekingen van het oog zelf, worden behandeld door collega-oogartsen met een expertise in uveïtis.

Bij het kiezen voor een behandeling kijken we naar de aard van de ontsteking of infectie. Vaak is daar aanvullend onderzoek voor nodig dat kan bestaan uit een kleine ingreep om weefselonderzoek mogelijk te maken.

Antibiotica
Blijkt er na oogheelkundig onderzoek en bloedonderzoek dat er sprake is van een infectie door bacteriën of schimmels? Dan wordt meestal antibiotica voorgeschreven. Er wordt nauwkeurig gecontroleerd of de behandeling het gewenste resultaat heeft gegeven. Bij infectie door virussen heeft een behandeling met antibiotica meestal geen zin.

Verwijderen abces
Bij een ophoping van pus door bacteriën (abces) in de oogkas kan soms drainage van het abces door een kleine operatie nodig zijn. Zo neemt de pijn sneller af en wordt het infectiegevaar minder groot. Als een abces wordt geopend (onder plaatselijke of algehele verdoving) volgt meestal plaatsing van een klein kunststof slangetje (drain) dat twee dagen moet blijven zitten. In deze periode moet een vochtig verband regelmatig worden verschoond. Bij ernstige infecties volgt soms een multidisciplinaire behandeling samen met een team van specialisten van ons Orbitacentrum of Erasmus MC.

Behandeling bij auto-immuun ontstekingen van de oogkas
Als na bloedonderzoek geen infectie wordt gevonden, dan wordt onderzocht of een auto-immuunontsteking van oogkas aanwezig is. Na beeldvorming van de oogkas wordt dan soms een stukje van ontstoken weefsel (biopt) voor onderzoek afgenomen. Dit gebeurt door middel van een operatie, vaak onder narcose in dagverpleging. Afhankelijk van de klachten wordt snel gestart met ontstekingsremmende medicijnen. Bij een auto-immuunziekte wordt meestal behandeld met immuunsysteem onderdrukkende medicijnen, zoals corticosteroïden (prednison of methylprednisolon). Vaak volgt doorverwijzing naar internist of immunoloog. Deze specialisten geven dan verdere uitleg over de medicijnen en de mogelijke bijwerkingen hiervan. Behandeling is nodig omdat ontstekingen schade aan gezonde weefsels toebrengen.

Onderzoeken

Aan de ontsteking in de oogkas zelf is vaak niet te zien om wat voor een ontsteking het precies gaat. Daarom nemen wij vaak een stukje weg voor onderzoek.

Biopt
Wij nemen voorzichtig een klein stukje van de ontstoken weefsels af. Een biopt van oogkasontstekingen wordt meestal via een klein sneetje in het ooglid verricht. Als het heel oppervlakkig zit, dan kan dit onder plaatselijke verdoving gebeuren. Als het wat dieper in de oogkas zit, dan kan het ook onder volledige narcose –in dagbehandeling- gedaan worden. Na een diep biopt wordt soms een klein slangetje (drain) geplaatst om zwelling tegen te gaan. Deze drain kan na 1 nacht worden verwijderd. Het weggehaalde weefsel wordt met een microscoop onderzocht. Zo kunnen wij zien om wat voor ontsteking het precies gaat en kunnen we gaan behandelen of de gestarte behandeling op u aanpassen. Na 14 tot 21 dagen is de uitslag bekend.

Uitwendige fotografie
De medisch fotograaf maakt een foto van de ogen en het gezicht. Dit wordt gedaan om de ontstekingsverschijnselen vast te leggen om in de toekomst het effect van de behandeling te beoordelen.

Bloedonderzoek
Bloedonderzoek is nodig om te bepalen of u een infectie heeft en om te zien om wat voor soort ontsteking het gaat. Dit onderzoek wordt door de oogarts of internist aangevraagd. Soms is bloedonderzoek niet genoeg om te kunnen bepalen om wat voor ontsteking het gaat en is er ook weefselonderzoek nodig (zie ook: biopt).